850 миллион аҳоли буйрак касаллиги билан хаёт кечирадилар. Буйракларингиз соғлом бўлса, ушбу 1 дақиқалик сўровномадан ўтинг.
Буйраклар асосий вазифаси - қондан заҳарлар ва ортиқча сувни чиқариб юборишдир. Буйраклар шунингдек қон босимингизни меъёрлаштириш, қизил қон таначалари ишлаб чиқариш ва суякларингизни мустаҳкамлашда ёрдам беради. Буйраклар мураккаб ва ажойиб аъзо бўлиб, бизнинг соғлиғимизни таъминлашда кўплаб муҳим вазифаларни бажаради. Улар шунчалик муҳимки, Сиз соғлом ишлайдиган буйракларингизсиз яшаб юра олмайсиз.
Катта ёшли аҳолининг 8-10% қисми турли буйрак зараланишларига эга ва хар йили буйрак касалликлари билан боғлиқ турли асоратлардан миллионлаб инсонлар барвақт кўз юмади. 2
Ва бирор белгилар пайдо бўлгунча, инсон буйрак вазифасини 90%ини йўқотган бўилиши мумкин.
Сиз буйрак касаллигига чалинишизга хавф бор-йўқлигини билиш учун қуйидаги онлайн сўровномани ўтиб куринг. Натижага қараб кейинги қадамлар белгиланади. Сизнинг жавобларингиз тўлиқ аноним бўлишига ишонишингиз мумкин.
Ушбу сўровнома тиббий маслаҳат ўрнини босмайди. Сизда бирор шубҳа ёки саволлар пайдо бўлса, илтимос ўз шифокорингизга мурожаат этинг.
Ushbu so'rovnoma AstraZeneca va Boehringer Ingelheim tomonidan qonunda taqiqlanmagan holda grant bilan qo'llab quvvatlangan.
Буйрак сўровномаси
7 саволнинг биринчиси
Сизга диабет ташҳиси қўйилганми?
Буйрак сўровномаси
7 саволнинг иккинчиси:
Сизда юқори қон босими аниқланганми?
Буйрак сўровномаси
7 саволнинг учинчис:
Сизда юрак касалиги ёки юрак етишмовчилиги
аниқланганми?
Буйрак сўровномаси
7 саволнинг тўртинчиси:
Сизда мунтазам оёқлар ёки юзда шиш кузатиладими?
Буйрак сўровномаси
7 саволнинг бешинчиси:
Сизда буйрак етишмовчилиги бўлган, диализ олган,
буйрак кўчириб ўтказилган оила аъзоингиз
бўлганми?
Буйрак сўровномаси
7 саволнинг олтинчиси
Сиз рецептсиз олинадиган оғриқ қолдирувчи
воситаларни мунтазам қабул қиласизми?
Буйрак сўровномаси
7 саволнинг еттинчиси:
Сиз озиш ёки бошқа сабаб учун гиёхли ва бошқа
маҳаллий воситалардан фойдаланасизми?
Буйрак сўровномаси
Натижалар – Хавф йўқ
Сизда буйрак касаллиги ривожланишининг бирор хавф омили йўқ, лекин Сиз барибир хавф остида бўлишингиз мумкин.
Биз буйрак касалликлари ривожланиншида тиббий бўлмаган сабабларни хам биламиз: 4
- Кимдир қаерда яшайди
- Кимдир қаерда ишлайди
- Нима овқат ейди
- Қанча жисмоний машқ қилади
- Лозим бўлган тиббий кўрикни ола оладими
БУЙРАК КАСАЛЛИКЛАРИНИ ОЛДИНИ ОЛИШ ҲАҚИДА КЎПРОҚ БИЛИНГ:
Бутунжаҳон буйрак кунининг олдини олиш бўйича 8 олтин қоидаси
Буйрак касалликлари сокин қотиллар бўлиб, хаёт сифатингизга катта таъсир қилади. Холбуки, буйрак касалликлари ривожланишининг камайтирувчи бир неча осон йўллари бор. 8 Олтин Қоида билан танишинг!!
ВЫ ВОЗМОЖНО В ГРУППЕ РИСКА ПО РАЗВИТИЮ ЗАБОЛЕВАНИЙ ПОЧЕК
Менинг маълумотларим
Менинг ёшим
Менинг жинсим
Менинг ТВИ
Сизга диабет ташҳиси қўйилганми?
Сизда юқори қон босими аниқланганми?
Сизда юрак касалиги ёки юрак етишмовчилиги
аниқланганми?
Сизда мунтазам оёқлар ёки юзда шиш кузатиладими?
Сизда буйрак етишмовчилиги бўлган, диализ олган,
буйрак кўчириб ўтказилган оила аъзоингиз бўлганми?
Сиз рецептсиз олинадиган оғриқ қолдирувчи
воситаларни мунтазам қабул қиласизми?
Сиз озиш ёки бошқа сабаб учун гиёхли ва бошқа
маҳаллий воситалардан фойдаланасизми?
Энди нима қилмоқчисиз
Сўровномадаги берган жавоблариздан маълумки, Сизда буйрак касалликларига олиб келувчи бир ёки бир неча омиллар мавжуд: 4,5,6,7,16,17
- Диабет
- Юрак касаллиги
- Юқори қон босими (Гипертония касаллиги)
- Оилавий анамнезда буйрак касаллиги, диализ ёки буйрак трансплантацияси: оила аъзоларида диализ ёки буйрак кўчириб ўтказилган беморлар бўлиши, буйрак касаллиги ривожланиш хавфини 2-3 баробар оширади.
- Ортиқча тана вазни ёки семизлик: ортиқча танавазни буйрак касаллигига олиб келувчи муаммоларни туғдириши мумкин
- Оёқларда ёки юзда шиш бўлиши буйрак касаллиги белгиси бўлиши мумкин.
- Мунтазам оғриқ қолдирувчиларни истеъмол қилиш буйракни зарарлаши мумкин.
- Гиёхли ва маҳаллий воситалар буйракка зарар келтиради
Шунингдек буйрак касалликларига олиб келувчи тибббий бўлмаган сабаблар хам бор: 5,8
- Кимдир қаерда яшайди
- Кимдир қаерда ишлайди
- Нима овқат ейди
- Қанча жисмоний машқ қилади
- Лозим бўлган тиббий кўрикка имконияти борми
Шифокорингиз билан суҳбатлашинг
Одатда бирор инсонда буйрак вазифаси сусайган бўлса, унда диабет, юқори қон босими ёки соғлиғидаги бошқа муаммолар сабали буйраклар зарарланиб, яхши фаолият кўрсатмаяпган бўлади. 4
Сизнинг соғлиғингизни текшираётган шифокор ушбу ABCDE текширилди – Буйрак ва Юрак сақланди усулини ишлатиши мумкин:
A — Сийдикда Албумин аниқланиши
B — Қон Босими
C — Креатинин ва холестерин
D — Диабет
E — КФТ аниқлаш/рСКФ)
Сизнинг мамлакатингиздаги имкониятлардан келиб чиқиб, маълум таҳлиллар ўтказиш лозим: 4,9
- КФТ: буйракларингиз қондаги заҳарларни қанчалик тозалашини кўрсатадиган тест
- uACR: сийдикдаги оқсил хисобланган албуминнни аниқлаш
- UPCR: сийдикда ажратилган суткалик оқсилни аниқлашнинг бирламчи усули
- Сийдикни 24 соат йиғиш усули
- Сийдик таҳлили
Ўз шифокорингизга беришинигз мумкин бўлган баъзи саволлар:
- Менинг буйракларим соғломми?
- Менинг буйракларим текширилдими?
- Мен қон ва сийдик таҳлиллари топширдимми?
- Сийдигимда албумин ёки оқсил борми?
- Буйракларим соғлиғи учун нима қилишим лозим?
Юзага келиши мумкин бўлган бошқа муҳим саволлар:
- Менда буйрак касаллиги бўлса нима бўлади?
- Буйракларим соғлом бўлиши учун нима қилишим зарур?
- Бошқа дорилар ичишим лозимми?
- Янада жисмонан фаол бўлишим лозимми?
- Қандай жисмоний машқларни бажарсам булади?
- Нима истеъмол қилишим мумкин?
- Таомларимни аниқлаштириш учун диетолог билан маслаҳатлашишим лозимми?
- Буйракларим учун АПФ ингибиторлари ёки БРА* ичишим лозимми?
- Буйракларимни қанчалик тез текширувдан ўтказишим лозим?
*ААФ ингибиторлари (Ангиотензин айлантирувчи фермент ингибиторлари) ва АРБ (Ангиотензин II рецепторлари блокаторлари) қон босимини пасайтирувчи ва/ёки СБКда юзага келувчи буйрак вазифасини сусайиши ҳолатини секинлаштирувчи дори воситалардир. 10,11
Сизнинг ажойиб буйракларингиз:
Буйраклар мураккаб ва ажойиб аъзо бўлиб, бизнинг соғлиғимизни таъминлашда кўплаб муҳим вазифаларни бажаради. Буйракларингиз қаедай ишлаши ҳақида Бутунжаҳон буйрак кунидан билиб олинг.
Буйрак хикоялари:
Дунёдаги буйрак касаллигига чалинган беморлар хикояларини Бутунжаҳон буйрак куни блогидан билиб олинг.
То что Вы вероятно не знали о заболевании почек:
Более 850 миллионов человек во всем мире живут с той или иной формой заболевания почек12
Диабет и высокое кровяное (артериальное) давление являются двумя основными причинами заболевания почек13
Заболевание почек часто не сопровождается симптомами до поздних стадий заболевания, поэтому пройдите обследование14
Раннее лечение может замедлить ухудшение работы почек3
Оно также может предотвратить другие проблемы, такие как инфаркт миокарда, инсульт или почечная недостаточность3,11
Наличие заболевания почек повышает риск развития представляющих угрозу для жизни осложнений, связанных с COVID-1915
- WebMD (2018) 850 Million People Worldwide Have Kidney Disease. Available at: https://www.webmd.com/kidney-stones/news/20180705/850-million-people-worldwide-have-kidney-disease. Accessed January 2021.
- National Kidney Foundation. Are you the 33%? Available at: https://www.kidney.org/newsletter/are-you-33-percent. Accessed January 2021.
- World Kidney Day. Chronic Kidney Disease: What is Chronic Kidney Disease? Available at https://www.worldkidneyday.org/facts/chronic-kidney-disease/. Accessed January 2021.
- Kidney Research UK (2018) Kidney health inequalities in the United Kingdom: Reflecting on the past, reducing in the future. Available at: https://kidneyresearchuk.org/wp-content/uploads/2019/02/Health_Inequalities_Report_Complete_FINAL_Web_20181017.pdf. Accessed January 2021.
- World Kidney Day. 8 Golden Rules. Available at: https://www.worldkidneyday.org/facts/take-care-of-your-kidneys/8-golden-rules/. Accessed January 2021.
- National Kidney Foundation (2014) Prediabetes? What does it mean for your kidneys?. Available at: https://www.kidney.org/news/kidneyCare/Summer10/PreDiabetes. Accessed January 2021.
- McClellan WM, et al (2009) Individuals with a family history of ESRD are a high-risk population for CKD: Implications for targeted surveillance and intervention activities, American Journal of Kidney Diseases, 53(3 S3), pp100-106.
- National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (2016) Preventing chronic kidney disease. Available at: https://www.niddk.nih.gov/health-information/kidney-disease/chronic-kidney-disease-ckd/prevention. Accessed January 2021.
- National Kidney Foundation (2017) Tests to measure kidney function, damage and detect abnormalities. Available at: https://www.kidney.org/atoz/content/kidneytests. Accessed January 2021.
- Kidney Health Australia (2020) Chronic Kidney Disease (CKD) Management in Primary Care, 4th edition. Available at: https://kidney.org.au/uploads/resources/chronic-kidney-disease-management-in-primary-care-4th-edition-handbook.pdf. Accessed January 2021.
- Patient (2017) Chronic kidney disease. Available at: https://patient.info/kidney-urinary-tract/chronic-kidney-disease-leaflet. Accessed January 2021.
- Jager KJ, et al (2019) A single number for advocacy and communication—worldwide more than 850 million individuals have kidney diseases, Kidney International, 96(5), pp1048-1050.
- WebMD. Kidney Disease. Available at: https://www.webmd.com/a-to-z-guides/understanding-kidney-disease-basic-information#1. Accessed January 2021.
- NHS England (2019) Overview: Chronic kidney disease. Available at https://www.nhs.uk/conditions/kidney-disease/. Accessed January 2021.
- Centers for Disease Control and Prevention (2020) COVID-19 (Coronavirus): People with Certain Medical Conditions. Available at: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/need-extra-precautions/people-with-medical-conditions.html#chronic-kidney-disease. Accessed January 2021.
- National Kidney Foundation (2014) 10 Signs You May Have Kidney Disease. Available at: https://www.kidney.org/news/ekidney/august14/10_Signs_You_May_Have_Kidney_Disease Accessed October 2021
- National Kidney Foundation (2021) Herbal Supplements and Kidney Disease. Available at: https://www.kidney.org/atoz/content/herbalsupp Accessed October 2021
Copyright and Permissions
This quiz is freely available to all. Organizations may link to the quiz but may not refer to it as their quiz and may not use the ISN logo in promotion. The quiz may not be promoted alongside promotion of any pharmaceutical drugs. If you have any questions concerning the rights to use these materials, please contact mmoorthy@theisn.org.
